25 maart 2024, Oostende

Op 25 maart is het kunstwerk Stille Strijd van de Nederlandse kunstenaar SAZZA ingehuldigd door Minister Crevits van Welzijn en Volksgezondheid op de Albert I – Promenade in Oostende. Een groot kleurrijk standbeeld van een in elkaar gedoken meisje staat symbool voor de innerlijke strijd die veel depressieve jongeren voeren. Het beeld is van verre zichtbaar door de grote afmeting van zo’n 2,5 meter hoog en de felle gele kleur. Zelfdoding is doodsoorzaak nummer één bij jongeren tussen 15 en 29 jaar. SAZZA wil met dit reizende kunstwerk de taboe rondom depressie en zelfdoding onder jongeren doorbreken en het gesprek op gang brengen. Het beeld zal tot en met 16 april in Oostende blijven staan en daarna voor maanden rondreizen door een aantal Belgische steden waaronder Antwerpen, Brugge, Leuven, Kortrijk, Hasselt etc. De definitieve route wordt binnenkort bekend gemaakt. 

Inhuldiging
Op 25 maart om 18 uur is het kunstwerk officieel ingehuldigd door minister Crevits van Welzijn en Volksgezondheid. Ook Burgemeester Bart Tommelein en Schepen Natacha Waldmann waren bij deze lancering aanwezig en spraken hun zorgen uit over de huidige mentale gezondheid van jongeren.

De stad Oostende heeft het kunstwerk als eerste Belgische stad omarmd omdat in Oostende bijna 40% van de inwoners van 15 jaar en ouder recente psychische problemen heeft en 25% een reële kans op een psychische aandoening. Deze percentages liggen hoger dan in het Vlaams Gewest 2018 (resp. 30% en 15%). Meisjes tussen 15 en 24 jaar scoren het hoogst als het gaat om depressie en psychische klachten.*

Zelfdoding onder jongvolwassenen
Het Belgisch suïcidecijfer ligt 1,5 keer hoger dan het gemiddelde binnen de Europese Unie. Uit de Gezondheidsenquête (2018) kwam naar voren dat 20% van de jonge vrouwen (15-24 jaar) en 11% van de jonge mannen (15-24 jaar) ooit al ernstig aan suïcide dacht in de loop van hun leven.

Stille Strijd kunstproject van Nederland naar België
Het kunstproject werd in juli 2023 gelanceerd in Amsterdam en kreeg direct veel aandacht van zowel landelijke media, als van het publiek op sociale media. Het kunstwerk reist sindsdien door heel Nederland en is inmiddels een waar gedenkteken geworden voor nabestaanden van suïcide. Het beeld ligt vol met bloemen, foto’s, kaarsen en knuffels die allemaal meereizen met het beeld. Een Belgische nabestaande zag het beeld in Maastricht en was meteen vastbesloten om het kunstproject ook naar België te halen. En met succes. Mede dankzij een aanzienlijke gift van een Vlaamse weldoener kon speciaal voor België een nieuw kunstwerk gemaakt worden. 

Twee standbeelden, één boodschap
Het Nederlandse beeld is een jongen, het Belgische beeld is een meisje. Beide beelden dragen een knalgele hoodie. De gele kleur staat symbool voor de vrolijkheid die veel depressieve jongeren naar buiten uitstralen, terwijl het mentaal niet goed met ze gaat. Daarnaast is geel de kleur van hoop. “Het is belangrijk dat jongeren zich ervan bewust zijn dat praten over je mentale problemen de eerste stap naar hulp is. Waakzaam zijn en het gesprek aangaan kan het leven van een jongeren redden”, aldus SAZZA.

Gesprekken met jongeren
SAZZA ging in gesprek met een tiental jongeren die in het verleden één of meerdere suïcidepogingen deden. Zij deelden hun verhaal over hun depressies en hoe ze daar nu mee omgaan. “Veel van deze jongeren gaven aan dat ze het moeilijk vonden om met hun omgeving – met name vrienden, klasgenoten en/of docenten – te praten over hun depressieve gevoelens. Vaak heeft de omgeving daardoor niet in de gaten dat het mentaal niet goed gaat met iemand. De taboe op het thema veroorzaakt eenzaamheid en onbegrip. Het mooie aan deze verhalen is dat ze hoop geven en laten zien dat er een oplossing is”. 

Vlaamse hulporganisaties
Aan het Stille Strijd beeld hangt een label met een directe verwijzing naar de Zelfmoordlijn1813 en een QR code die linkt naar de website www.stillestrijd.be. “Suïcide en mentale gezondheid zijn precaire onderwerpen waarbij je secuur moet communiceren. Ik heb dan ook inhoudelijk advies gevraagd aan verschillende hulporganisaties zoals het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (de Zelfmoordlijn1813), Werkgroep Verder na Zelfdoding, de Centra Geestelijke Gezondheidszorg- Suïcide Preventie en VLESP (Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie)”, aldus SAZZA.

Denk je aan zelfdoding? Neem dan 24/7 gratis en anoniem contact op met 1813 (www.zelfmoord1813.be).

*Bron: Lokale Gezondheidsenquête Oostende 2018